Ngày xưa, đang giữa mùa đông
Tuyết rơi xuống trắng như bông phủ rào
Trong nhà lò sưởi ấm sao
Bên ô cửa sổ cao cao thẫm mầu
Một bà hoàng hậu ngồi khâu
Mải nhìn tuyết trắng hồi lâu mơ màng
Chẳng may kim chạm tay vàng
Ba giọt máu nhỏ thẳng hàng tuyết bông
Hỡi ôi tuyết trắng máu hồng
Đẹp sao như thể tiên bồng vãng thăm
Hoàng hậu nghĩ bụng nhủ thầm
"Ước gì ta có một mầm gái xinh
Da trắng như tuyết trắng tinh
Môi đỏ như máu lung linh thế này
Và làn sóng sánh tóc mây
Như khung cửa gỗ mun dầy nhức đen"
Ít lâu sự bỗng hiển nhiên
Bà sinh hạ được tươi duyên một nàng
Y như ước mộng dịu dàng
Da trắng như tuyết mơ màng mùa đông
Môi đỏ như máu thắm hồng
Tóc đen như gỗ mun lồng bóng đêm
Hoàng hậu vui sướng đặt tên
Công chúa Bạch Tuyết, gọi lên rạng ngời
Từ đây ở giữa cuộc đời
Có nàng Bạch Tuyết rong chơi vui vầy...
28-11-2010
Phần tiếp theo
36 nhận xét:
Ở nơi ấy, tuyết đã đổ trắng xóa rồi bác HY nhỉ? Nàng Bạch Tuyết rong chơi vui vầy thì cũng nhớ mặc áo măng tô, đội mũ len, đi giầy ủng... kẻo ốm. Mới hôm nào bác cho xem ảnh hoa, rồi ảnh nho, giờ thì mùa đông giá buốt! Bác cho bà con cô bác xem ảnh tuyết đi :) [nsc]
đọc bài này cứ hình dung như một người mẹ/bà đang ngồi bên cạnh lò sưởi tay đan đan móc móc miệng lẩm nhẩm kể chuyện cho đứa con/cháu nhỏ nghe ấy :P Em từ bé tới lớn chỉ được một người duy nhất thỏ thẻ kể chuyện Bạch Tuyết cho nghe trước khi đi ngủ là bạn giai :)) (Z)
Chị HY có nghĩ là Bạch Tuyết tóc đen như gỗ mun không. Bạch Tuyết là người châu Âu lý gì tóc lại đen nhỉ?
Đúng là hồi xa xưa đến giờ, da trắng vẫn được xem là đẹp. Dù là người Á hay Âu.
Giờ thì Âu có hơi hướm thay đổi, nhưng châu Á thì vẫn giữ nguyên tiêu chuẩn ấy.
Châu Phi thì chắc là bó tay vụ da trắng này rồi. Nhưng được cái răng họ trắng ơi là trắng :)
Ấy, chị để em đăng báo Nhi Đồng bài này nhé! Cháu Gấu tuần nào cũng phải mua báo, mà thơ của báo chán lắm, chẳng được như bài này :D
bài thơ của HY tự dưng làm mình nhớ đến một bài hát hồi sinh viên hay hát, bây giờ chả thấy ai hát nữa, không biết ở Canada có ai hát
Lời Việt của bài hát ấy như thế này:
Nhà tôi ở bên Canada
Chìm sâu trong dương xanh bao la
Có ai qua bên kia nơi xa xứ Canada
Lều tranh tuy đơn sơ không hoa
Cửa tuy có nhưng cánh không khóa
Có ai qua bên kia nơi xa xứ Canada
Ở đó có mối tình bao ấm êm
Ở đó có bao nhiêu là sướng vui
Mặt trời lên đi săn đi câu
và khi tuyết đã xuống trắng xóa
Sống quây quần bên bếp lửa với bao câu chuyện thần tiên
La bồ rế,la bồ rê (he he, câu này chắc là tiếng Pháp, không biết viết thế nào mà bọn sinh viên trường Kiến hồi ấy cứ rống lên thế!)
Hì, spam nhà HY tí, đừng mắng nhá :))
Kể cả một câu chuyện dài bằng thơ. Bạn quá giỏi!
Bác [nsc] năm ngoái em có chụp ảnh tuyết ở Sudbury, là thành phố trước đây em ở:
http://hoangyen-hy.blogspot.com/2009/01/tuyet_6641.html
Ottawa có tuyết rồi bác ạ, nhưng chưa nhiều như ở hình trên. Cám ơn bác dặn mặc ấm, rất hay là tuyết rơi trời ấm hơn lên so với những hôm lạnh giá khác nên khi tuyết lất phất thì đi ra ngoài cũng thích, chỉ khi bão tuyết gió to tuyết rơi nhiều thì sợ.
Chị So nhớ giỏi thế, lại có thêm một bài thú vị, đến hồi em học Đh thì ko còn thấy hát bài này, giá nghe được nhạc và tìm được lời tiếng Anh gốc thì hay quá ạ, em sẽ thử tập hát bài này, cám ơn chị So! :P
Tùng: hihi, em cứ thử xem nếu khách hàng nhà em thích thì để dần dần khi rỗi chị lục bát hóa hết truyện cho vui :)
Bác Thụy: cám ơn bác.
Tóc đen như gỗ mun thì có lẽ là gỗ mun nó đen cũng hung hung thôi chứ không phải đen như mực tầu kiểu tóc rất đen của người châu Á đâu bạn gì ẩn danh ạ. Mình search thử ảnh gỗ mun để xem thì được loạt ảnh này:
http://www.google.ca/images?q=g%E1%BB%97+mun&oe=utf-8&rls=org.mozilla:en-US:official&client=firefox-a&um=1&ie=UTF-8&source=univ&ei=KL_zTK6kGKPenQf1h5S4Cg&sa=X&oi=image_result_group&ct=title&resnum=3&ved=0CEAQsAQwAg&biw=1270&bih=831
có lẽ bà hoàng hậu này thích các mầu khác nhau chứ tóc vàng hay bạch kim thì ko làm nổi làn da trắng.
Thơ hay quá, Tung H nói đúng lắm, HY mà làm thơ cho trẻ con thì thật tuyệt, "tâm thức" cứ trong veo ấy, lời lẽ thì đẹp, rất nhiều ý kết hợp hình ảnh với nhau rất đẹp như "mầm gái xinh", "gỗ mun lồng bóng đêm" chẳng hạn. Tuy nhiên nếu xuất bản thực sự thì cần trau chuốt thêm một chút, ví dụ nhiều từ lặp lại như "nàng" hoặc "này", phải nên tìm từ tương đương đồng nghĩa thay thế (ví dụ như "công chúa" thay cho "nàng" chẳng hạn), mình cũng đề nghị thay "rực hồng" bằng "thắm hồng" (trong câu "Môi đỏ như máu rực hồng") nghe hơi "hoang dại" (hihi tùy HY nữa). Mình rất mê vụ HY biến mọi thứ thành thơ, đem lại những cảm xúc mới mẻ, đấy đúng là sở trường của HY.
Bác Lan Hương, em đã chữa lại vần lặp từ "này", "nàng" thay bằng "công chúa", đã thay "rực hồng" bằng "thắm hồng", cảm ơn bác đã góp ý xác đáng và động viên em kịp thời hihi :P
Em xin tâm sự thêm một điều là khi em dùng những từ ngữ đẹp đẽ để viết thì chính em cũng say trong những từ ngữ đó như là đi vào ảo mộng ấy ạ, và sẽ tiếp tục muốn tìm ra những từ đẹp hơn cho mộng ảo sâu hơn, lớp này lớp khác. Cho nên có lúc nó sẽ gây cho người đọc cảm giác ảo, giả, ko thật, em biết vậy đấy nhưng đấy là khi tỉnh táo đọc lại mới nhận ra được.
Bác HY ơi em LH này hình như cũng bằng tuổi bác đấy, hihi !! Chuyện say sưa từ ngữ đưa đến cảm giác ảo thì cũng rất hay chứ, nó sẽ đem lại một phong cách riêng cho thơ của bác HY, lại càng hợp với trẻ con vì chúng cũng rất thường hay như vậy. Người lớn cũng nên mơ mộng nữa kẻo cứ thực dụng quá thì cũng khô khan, lại khó sáng tạo. Bác N. H. Thiệp chẳng than phiền là nhà văn thời nay nghèo trí tưởng tượng đấy thôi. Mình cũng cảm thấy nhà văn nào viết thật quá thì chỉ "cảm" được một số độc giả nhất định đã từng có vốn sống tương tự thôi, con nếu muốn nhiều người chia sẻ được thì mức độ khái quát, trừu tượng hoăc tưởng tượng phải cao hơn. Tất nhiên viết như vậy sẽ khó hơn, trừ khi là tài năng thiên bẩm. Cảm ơn bác HY vì đã chiếu cố đến ý kiến của mình.
Bác Lan Hương, vậy là chúng ta bằng tuổi, hihi thú vị thật ;) các bạn cùng lứa với tôi khi xưa có lẽ cũng không nhiều người còn quan tâm đến thơ văn nên gặp được bác hay đọc sách và nói chuyện về văn thơ như thế này thật khoái :)
Mình gặp được bác HY cũng rất khoái, vì văn chương là chuyên ngành của mình. Hy vọng không làm bác HY bị phân tán tư tưởng đối với chuyên ngành của bác.
Thế hóa ra văn chương là chuyên ngành của bác, vậy là bác sướng rồi, vì bác thích nghề mình và làm nghề mình thích. Tôi luôn là một kẻ ngoại đạo thèm thuồng trước văn chương, nhưng tôi vẫn thích cho nên tôi đã bị phân tán từ lâu rồi bác ạ. Bác là dân trong ngành thảo nào bác nói chuyện về văn chương nghe hay :)
Bài thơ rất trong sáng, dễ nhớ, để em đọc cho Tí nhà em , cu cậu thích nghe cổ tích lắm :-)
Đúng là siêu làm thơ lục bát đấy. Hôm rồi chị mới vãn chuyện với ông giáo xưa là bố bạn chị, ông rành thơ văn lắm. Ông bảo làm nguyên một bài thơ lục bát dài mà hay là vô cùng khó. Vì thơ lục bát cứ 6-8 chốt cứng dễ nhàm. Xưa nay siêu lục bát có Tản Đà, Nguyễn Du (và một người nữa nữa ông nói tên mà chị quên mất rồi).
Giờ thêm H.Y. :)
Mình kiếm được một bài thơ mùa đông của A. S. Pouchkine do Thúy Toàn và Hoàng Yến dịch (không biết có phải HY của chúng mình không nhỉ ?).
Thơ đây thơ đây :
Buổi tối mùa đông
Ngoài trời đầy gió bão,
Tuyết lốc quay mịt mờ;
Khi gầm như mãnh thú
Khi gào như trẻ thơ,
Khi xạc xào ống rạ
Trên mái nhà xác xơ,
Khi ngập ngừng gõ cửa
Như khách đêm ghé nhờ.
Mái lều ta quạnh hiu
Tiêu điều không ánh lửa
Bà ơi, sao ngồi im
Âm thầm bên song cửa?
Hay tiếng rít bão dông
Đã làm Người muốn nghỉ ?
Hay Người đang mơ mộng
Theo tiếng sa rền rĩ ?
Hỡi bạn lòng tri kỉ
Những ngày thơ cơ hàn,
Rượu đâu ? ta nâng cốc :
Rượu vào nỗi buồn tan.
Hát con nghe khúc hát :
Có con chim sơn tước
Sống lặng lẽ ngoài khơi
Hát cho con khúc hát
Có cô gái sớm mai
Ra ngoài trời quẩy nước
Ngoài trời đầy gió bão
Tuyết lốc quay mịt mờ
Khi gầm như mãnh thú
Khi gào như trẻ thơ
Hỡi bạn lòng tri kỉ
Những ngày thơ cơ hàn,
Rượu đâu ? ta nâng cốc,
Rượu vào nỗi buồn tan.
@Titi: Tí mà thích bài này thì bác càng có hứng tiếp tục hehe :P
@Chị Lana: em đoán là cụ giáo nhắc đến Nguyễn Bính là người thứ ba, không biết có phải không.
Có đồng hương động viên sướng lắm ạ, dù chưa được như thế hihi :)
@Bác Lan Hương: Hoàng Yến dịch bài thơ trên cùng Thúy Toàn không phải tôi đâu, để khỏi nhầm về sau thì bác cứ yên tâm là tôi chưa có gì được in ấn thành cuốn cả bác ạ :)
Cám ơn bác, bài này hay quá, cảnh uống rượu với bạn làm tôi nhớ đến không khí bài Trương Tiến Tửu của Lý Bạch.
@HY: Đúng rồi, cụ Nguyễn Bính. Cảm ơn HY nhé.
Không có gì đâu chị Lana, em cũng thích thơ của ba cụ này lắm ạ. :)
Bác HY đọc bài Trương Tiến Tửu của Lý Bạch đi !
Vâng bác LH, bài Trương Tiến Tửu của Lý Bạch tôi thích nhất bản dịch của Hải Đà:
Trương Tiến Tửu
Bạn chẳng thấy:
Nước sông Hoàng từ trời cao đổ xuống
Chảy ra khơi cuồn cuộn chẳng quay về
Gương lầu cao sáng soi sầu bạc tóc
Sớm tơ xanh chiều tuyết trắng lê thê
Đời đắc ý cho niềm vui tận hưởng
Chén vàng kia đừng cạn dưới trăng ngàn
Trời sinh ta tất có nơi hữu dụng
Tiêu hết đi rồi lại có nghìn vàng
Giết bò dê để tìm vui lạc thú
Uống một lần ba trăm chén như không
Bác Sầm, Đan! đừng bao giờ ngưng lại
Rượu dâng lên hãy hát khúc nghe cùng
“Chuông trống giữa tiệc ngon chẳng quý
Tỉnh làm chi, thích chí say dài
Thánh hiền bặt tiếng xưa nay
Chỉ dân uống rượu mới hoài lưu danh !
Bình Lạc có Trần vương yến tiệc
Rượu vạn đồng, mặc sức vui cười
Chủ sao bảo thiếu tiền chơi
Mau mua rượu cùng bạn đời nâng ly !
Ngựa năm sắc, áo cừu bông ấm
Hãy đem đi đổi lắm rượu ngon
Rượu ngon cạn chén vui chung
Mối sầu muôn thuở ta cùng phá tan”
------------
Bác LH xem trong link này có bản gốc và nhiều bản dịch khác nữa: https://banmaihong.wordpress.com/2010/11/30/tr%C6%B0%C6%A1ng-ti%E1%BA%BFn-t%E1%BB%ADu/
Bản dịch của Ngô Tất Tố cũng hay:
Sông Hoàng Hà lưng trời tuôn nước
Xuống biển rồi có ngược lên đâu
Lầu cao, gương xót mái đầu
Sớm còn tơ biếc, tối hầu tuyết pha
Vui cho trọn khi ta đắc ý
Dưới vầng trăng đừng để chén không
Sinh ta trời có chỗ dùng
Nghìn vàng tiêu hết lại trông thấy về
Chén đi đã trâu dê cứ giết
Ba trăm ly phải hết một lần
Khâu, Sâm hai bác bạn thân
Rượu vào xin chớ ngại ngần ngừng thôi
Ta vì bác hát chơi một khúc
Bác vì ta hãy chúc bên tai
Ngọc vàng chuông trống mặc ai
Tỉnh chi ? chỉ muốn cho dài cuộc say
Bao hiền thánh đến nay ai rõ
Phường rượu ta tên họ rành rành
Trần Vương bữa tiệc quán
Bình Mười phần đấu rượu thỏa tình đùa vui
Chủ nhân chớ ngậm ngùi tiền ít
Mua rượu ta chén tít cùng chau
Ao cừu, ngựa gấm để đâu ?
Gọi con đem đổi vài bầu rượu ngon
Thơ buồn, thơ buồn :
La mort des oiseaux
Le soir, au coin du feu, j’ai pensé bien des fois
A la mort d’un oiseau, quelque part, dans les bois.
Pendant les tristes jours de l’hiver monotone,
Les pauvres nids déserts, les nids qu’on abandonne,
Se balancent au vent sur le ciel gris de fer.
Oh ! comme les oiseaux doivent mourir l’hiver !
Pourtant, lorsque viendra le temps des violettes,
Nous ne trouverons pas leurs délicats squelettes
Dans le gazon d’avril où nous irons courir.
Est-ce que les oiseaux se cachent pour mourir ?
François Coppée (1842-1908)
Cái chết của những con chim
Buổi tối, bên lò lửa, rất nhiều khi tôi nghĩ
Tới cái chết của một chú chim, nơi nào đó trong rừng
Trong những ngày buồn tẻ của mùa đông đơn điệu
Những tổ chim bị bỏ rơi, trống không,
Đu đưa trong gió trên nền trời xám lạnh
Ôi những con chim phải chết mùa đông !
Vậy mà, khi tới mùa hoa thạch thảo
Chúng tôi chẳng hề thấy những bộ xương mảnh dẻ
Trên bãi cỏ tháng tư nơi chúng tôi chạy nhảy
Phải chăng chim đã giấu mình đi để chết ?
Thơ buồn nữa :
L’Hiver
Hégésippe Moreau (1810 - 1838)
Adieu donc les beaux jours ! Le froid noir de novembre
Condamne le poëte à l’exil de la chambre.
Où riaient tant de fleurs, de soleil, de gaîté,
Rien, plus rien ; tout a fui comme un songe d’été.
Là-bas, avec sa voix monotone et touchante,
Le pâtre seul détonne un vieux noël ; il chante,
Et des sons fugitifs le vent capricieux
M’apporte la moitié ; l’autre s’envole aux cieux.
La femme de la Bible erre, pâle et courbée,
Glanant le long des bois quelque branche tombée,
Pour attiser encor son foyer, pour nourrir
Encore quelques jours son enfant, et mourir.
Plus d’amour sous l’ombrage, et la forêt complice
Gémit sous les frimas comme sous un cilice.
La forêt, autrefois belle nymphe, laissant
Aller ses cheveux verts au zéphyr caressant,
Maigre et chauve aujourd’hui, sans parfum, sans toilette,
Sans vie, agite en l’air ses grands os de squelette.
Un bruit mystérieux par intervalle en sort,
Semblable à cette voix qui disait : Pan est mort !
Oui, la nature entière agonise à cette heure,
Et pourtant ce n’est pas de son deuil que je pleure
(à suivre)
Mùa đông
Thôi vĩnh biệt những ngày đẹp trời ! Cái lạnh tăm tối tháng Mười một
Kết án nhà thơ lưu đày xa căn phòng
Nơi tươi cười nào hoa thắm, nào mặt trời, nào tươi vui,
Thật chẳng còn gì nữa, tất cả đã trốn đi như trong giấc mộng đêm hè
Ở xa kia, bằng giọng hát buồn tẻ và xúc động,
Chú mục đồng một mình lạc giọng hát bài thánh ca cổ
Và gió mang đến tôi một nửa những thanh âm lẩn khuất
Nửa còn lại bay lên trời
Người đàn bà trong Kinh thánh lang thang, lưng còng, nhợt nhạt
Kéo lê dọc theo cánh rừng cành cây khô
Để còn nhóm lửa được vài ngày mà nuôi sống con, rồi chết.
Không còn tình yêu dưới những tàn cây, và khu rừng đồng lõa
Rên rỉ dưới sương giá như dưới chiếc áo tang
Khu rừng xưa đẹp như nàng tiên nữ
Thả mái tóc xanh tươi cho thần gió tây mơn man
Nay gầy hói, không hương thơm, không phục trang, không sức sống
Lắc lư trên không những cành xương khô
Âm thanh huyền bí từng đợt vang lên
Giống như một giọng nói báo rằng : Dương thần Pan đã chết
Thật vậy, cả thiên nhiên đang hấp hối giờ phút này,
Vậy mà không phải vì đưa tang nàng mà tôi khóc
(còn tiếp, bài này rất dài, có đoạn hơi giống thơ Tố Hữu !!!)
Thơ buồn tiếp
Non, car je me souviens et songe avec effroi
Que voici la saison de la faim et du froid ;
Que plus d’un malheureux tremble et se dit : « Que n’ai-je,
» Pour m’envoler aussi, loin de nos champs de neige,
» Les ailes de l’oiseau, qui va chercher ailleurs
» Du grain dans les sillons et des nids dans les fleurs !
» Vers ces bords sans hiver que l’oranger parfume,
» Où l’on a pour foyer le Vésuve qui fume,
» Où devant les palais, sur le marbre attiédi,
» Le Napolitain dort aux rayons du midi,
» Oh ! qui m’emportera ?… » Mais captif à sa place,
Hélas ! le pauvre meurt dans sa prison de glace ;
(à suivre)
Không phải vậy, vì tôi kinh hãi nhớ và nghĩ tới
Mùa này là mùa của đói và của lạnh
Bao người bất hạnh run rẩy và tự nhủ « Sao mà tôi lại không có được,
Để cất mình lên bay xa những cánh đồng tuyết,
Đôi cánh của loài chim, đi tìm ở nơi xa,
Hạt ngũ cốc trong luống cày và tổ ấm trong bông hoa
Bay tới những bến bờ không có mùa đông thơm nức hương cam
Nơi được núi lửa Vésuve luôn tỏa khói sưởi ấm,
Trước những lâu đài, trên làn đá cẩm thạch âm ấm
Người dân xứ Naples ngủ thiếp dưới ánh mặt trời ban trưa
Ôi ai sẽ mang tôi đi ?… » Nhưng bị giam cầm tại chỗ,
Than ôi, người nghèo khổ chết trong nhà tù đá băng ;
(còn nữa)
Mới được nửa bài !!!
Il meurt, et cependant le riche insoucieux
De son char voyageur fatigue les essieux.
Les beaux jours sont passés ; qu’importe ! heureux du monde !
Abandonnez vos parcs au vent qui les émonde ;
Tombez de vos châteaux dans la ville, où toujours
On peut avec de l’or se créer de beaux jours.
Dans notre Babylone, hôtellerie immense,
Pour les élus du sort le grand festin commence.
Ruez-vous sur Paris comme des conquérants ;
Précipitez sans frein vos caprices errants ;
À vous tous les plaisirs et toutes les merveilles,
Le pauvre et ses sueurs, le poëte et ses veilles,
Les fruits de tous les arts et de tous les climats,
Les chants de Rossini, les drames de Dumas ;
À vous les nuits d’amour, la bacchanale immonde :
À vous pendant six mois Paris, à vous le monde !…
Ne craignez pas Thémis : devant le rameau d’or,
Cerbère à triple gueule, elle s’apaise et dort
Hắn chết, vậy mà người giàu có vô tư
Chạy cỗ xe du hành đến mòn cả trục bánh
Những ngày tươi đẹp đã qua ; Có hề chi ! Những kẻ sung sướng !
Hãy bỏ mặc tư viên của bạn cho gió quét ;
Hãy thả mình từ lâu đài xuống thành phố,
Nơi mà vàng bạc luôn tạo cho ta những ngày vui.
Trong thành Babylone của chúng ta, lữ quán mênh mông
Dành cho những kẻ được số mệnh ưu đãi, đại tiệc bắt đầu.
Hãy ùa vào thành Paris như những nhà chinh phục ;
Hãy vội vàng lên đừng kềm hãm những ham muốn thất thường
Tất cả thú vui và những điều kỳ thú là dành cho bạn đấy,
Kẻ nghèo đổ mồ hôi, thi sĩ thức trắng đêm vì bạn
Trái ngọt của nghệ thuật và của mọi miền khí hậu,
Những bài ca của Rosini, những vở kịch của Dumas ;
Những đêm tình yêu, những nữ thần hoan lạc ô uế;
Trong sáu tháng Paris là của bạn, thế giới là của bạn !
Đừng sợ gì Nữ thần công lý Thémis,
Trước nhánh cây vàng và chó Cerbère ba đầu,
Nàng dịu đi và thiếp ngủ.
Bạn nào yếu tim thì đừng đọc tiếp nhé !!
(mình bỏ phần tiếng Pháp vì dài quá không gửi đi được)
Nhưng để thưởng thức niềm hạnh phúc đơn độc này
Mà bạn đã cố tình kiêng cữ để nồng thêm gia vị,
Thì đừng bao giờ đưa mắt nhìn xung quanh
Hãy đi qua, bảo bọc mình trong áo choàng rộng và giáp sắt
Bởi nếu mắt bạn dừng trên những nỗi đau vô số kể
Bò lê dưới chân bạn và rùng mình trong bóng tối
Như cơn rùng mình vì sốt, trước cửa phòng dạ vũ,
Lòng thương hại sẽ xiết lấy bạn, và lòng thương hại làm ta đau
Khuôn mặt hồng hào của bạn sẽ trở nên cau có
Và đêm đến giường ngủ của bạn sẽ mang một nếp gấp trên cánh hồng
Hãy run sợ, trong khi rượu punch đang sôi sục trong bầu rượu,
Mà nhớ đừng bất cẩn để ánh mắt lạc ra cửa
Tiếng cười của bạn sẽ gợi nên một bóng ma kỳ lạ
Bạn sẽ mặt đối mặt với lão già Lazare
Người đầy vết lở loét hôi thối, thèm thuồng mà không dám
Giành giật với lũ chó của bạn những mẩu thức ăn thừa
Khi cỗ xe của bạn với gia huy vàng làm lóa mắt
Nảy tưng và rền vang trên cầu
Hãy phóng nhanh, kẻo bạn sẽ phải nghe thấy
Tiếng ồn ào từ dưới vọng lên
Bởi lúc này lũ người ùa tới
Nhà quàn xác sẽ đi vớt xác người trôi theo dòng nước
Sự ích kỷ, như vị quốc vương, hưởng thụ và ngự trị ;
Ngài có những tội ác phải giấu diếm, và eo biển Bosphore là đây.
(còn tiếp) Mình không ngờ cái bài này nó dài dữ vậy !
Sắp hết rồi !
Il est vrai, quelquefois une plainte légère
Blesse la majesté du riche qui digère ;
Des hommes, que la faim moissonne par millions,
En se comptant des yeux disent : Si nous voulions !
Le sanglot devient cri, la douleur se courrouce,
Et plus d’une cité regarde la Croix-Rousse.
Mais quoi ! n’avez-vous pas des orateurs fervents
Qui, par un quos ego, savent calmer les vents ;
Qui, pour le tronc du pauvre avares d’une obole,
Daignent lui prodiguer le pain de la parole,
Et, comme l’Espagnol qui montre, en l’agaçant,
Son écharpe écarlate au taureau menaçant,
Jettent, pour fasciner ses grands yeux en colère,
Un lambeau tricolore au tigre populaire ?
Quả thực, đôi khi một tiếng than nhè nhẹ
Làm tổn thương vẻ uy nghi của người giàu đang tiêu hóa ;
Đám người, mà đói khát gặt hái hàng triệu triệu,
Đưa mắt tự đếm mình và nói : Nếu chúng ta muốn !
Tiếng nức nở sẽ hóa thành tiếng kêu, đau đớn thành cơn cuồng nộ,
Nhiều thành phố sẽ dõi theo Croix-Rousse.
Nhưng sao nào ! Bạn không có những diễn giả hùng hồn,
Chỉ bằng một lời nói lửng lơ, có thể dẹp êm gió bão,
Hà tiện với thân xác kẻ nghèo một chút của bố thí,
Tặng bánh mì hào phóng bằng lời nói.
Và như đấu sĩ Tây ban nha giương tấm khăn choàng đỏ chói
Khiêu khích con bò mộng hung dữ,
Họ vung lên một tấm giẻ ba màu
Để mê hoặc cặp mắt giận dữ của con cọp nhân dân ?
(còn tiếp)
Ôi khi nào ngày tôi ước mơ sẽ tới,
Ngày muộn màng đó sẽ chữa lại bao ngày tồi tệ
Bình đẳng, theo như lời những nhà văn tiên tri,
Nhẹ nhàng và êm ái, sẽ vuốt ve tất cả những mái đầu ?
Không bao giờ, lý trí nói, thế giới già nua sẽ không thay đổi ;
Trái tim tôi nhủ thầm : Càng hay !
Tôi vẫn thường nói : khi ngày trả thù đến,
Nếu kẻ bị đàn áp lạc lối, hắn đã được tha thứ từ trước.
Spartacus sẽ nắm lấy thanh gươm vương quyền,
Chàng sẽ thức tỉnh dân chúng dưới lòng đất,
Chúng sẽ hiện ra vào dịp lễ thần Saturne,
Làm nhơ bẩn những cuốn Biên niên sử của chúng ta với hàng ngàn tên gọi xấu xa :
Nào là ăn mày, du côn, du mục, trộm cướp,
Ngã gục rồi tái sinh dưới lưỡi rìu đao phủ
Những kẻ no nê, cuối cùng, để ngăn chúng lại
Sẽ chịu xẻ cho chúng một miếng bánh ngọt mừng lễ,
Nhưng dân chúng, hứng khởi vì trả thù và nổi loạn, đòi
“Của ta tất cả mọi phần, vì ta là chúa sơn lâm”.
Khi đó lời tiên tri của Isnard cho dân chúng sông Seine sẽ trở thành hiện thực,
Bên bờ sông hoang vắng, những kẻ man rợ ngơ ngác
Hỏi xem đâu rồi thành Paris ?
Để quét khỏi mặt đất Nữ hoàng thành Sodome
Mái vòm cung điện cũng không che chở nổi
Sét sẽ nổ vang và gió bốn phương
Sẽ làm muối rơi như mưa đá trên mặt đất bốc khói.
Tôi sẽ hoan nghênh cảnh đại hỏa hoạn này,
Tuổi trẻ vô cảm của tôi sẽ nóng máu lên.
(chỉ còn một khúc ngắn nữa thôi, và là khúc hay nhất đấy)
Vang, hi hi, toi cho xem khuc hay nhat day ;)
Đoạn kết đây rồi !
Ainsi je m’égarais à des vœux imprudents,
Et j’attisais de pleurs mes iambes ardents.
Je haïssais alors, car la souffrance irrite ;
Mais un peu de bonheur m’a converti bien vite.
Pour que son vers clément pardonne au genre humain,
Que faut-il au poëte ? Un baiser et du pain.
Dieu ménagea le vent à ma pauvreté nue ;
Mais le siècle d’airain pour d’autres continue,
Et des maux fraternels mon cœur est en émoi.
Dieu, révèle-toi bon pour tous comme pour moi.
Que ta manne en tombant étouffe le blasphème ;
Empêche de souffrir, puisque tu veux qu’on aime !
Pour que tes fils élus, tes fils déshérités
Ne lancent plus d’en bas des regards irrités,
Aux petits oiseaux toi qui donne pâture,
Nourris toutes les faims ; à tout dans la nature
Que ton hiver soit doux ; et, son règne fini,
Le poëte et l’oiseau chanteront : Sois béni !
Vậy là tôi lạc lối trong những ước mong bất cẩn,
Và tôi khơi cháy những vần thơ nóng bỏng bằng nước mắt
Và tôi căm ghét, vì đau khổ khiến ta tức giận ;
Nhưng một chút hạnh phúc đã nhanh chóng cải hóa tôi.
Để vần thơ khoan dung tha thứ cho nhân loại,
Thì thi sĩ cần gì ? Chỉ một nụ hôn và bánh mì.
Thượng đế đã khiến gió bớt lùa vào sự nghèo nàn trần trụi của tôi ;
Nhưng thời đại sắt đá này còn tiếp tục với bao kẻ khác
Và nỗi đau của những người anh em khiến tim tôi xúc động
Xin Chúa hãy tốt lành với tất cả mọi người như đối với tôi
Cầu cho lương thực Ngài ban dập tắt lời báng bổ
Ngăn chúng tôi khổ đau, bởi Ngài muốn chúng tôi thương yêu
Để những người con được Ngài chọn và những đứa bị ruồng bỏ,
Không còn ném cho nhau những ánh nhìn tức giận dưới trần thế này
Ngài đã cho lũ chim nhỏ thức ăn, xin hãy nuôi tất cả những kẻ đói
Cầu cho mùa đông của Ngài dịu êm, và khi triều đại của nó kết thúc,
Nhà thơ và chim chóc sẽ hát : Cầu được phước lành.
Hết
Mời các bạn phóng tác !!
Bài này dài thật, tôi đọc bản dịch của bác cũng thấy vất vả chứ chưa nói phóng tác, để tôi gom các đoạn dịch của bác vào một entry để đọc dần dần xem sao.
Bài này đã từng nghe mà không biết là nguồn gốc như thế nào?
Đăng nhận xét