Gọi điện về nhà

Mấy hôm trước mình gọi điện về nhà gặp mẹ, mẹ kể: "ở nhà nóng lắm con, bốn mấy độ, thỉnh thoảng lại mất điện", thương mẹ quá, thương mọi người ở nhà, nóng, bụi, ồn ào, mất điện...

Mẹ bảo: "hai năm nay thấy nóng hơn trước", không dám nói với mẹ rằng trong tương lai sẽ còn nóng hơn nữa, khí hậu sẽ còn khắc nghiệt hơn nhiều theo thời gian . Việt nam thuộc những nước có nguy cơ chịu ảnh hưởng cao nhất của sự biến đổi khí hậu, nóng hơn, bão nhiều và cường độ mạnh hơn, nước biển dâng sẽ làm mất đất, khổ nhất sẽ là dân nghèo. Không biết chính phủ Việt nam có kế hoạch chuẩn bị gì cho những ảnh hưởng này không, hay lại nước đến chân thì nhân dân tự nhảy. Đọc tin trên báo mạng gần đây về dự án tàu cao tốc và những chuyện chi phí hoành tráng cho 1000 năm Thăng long, năm cổng chào xây cất vội vàng... mình thấy thực là ngán ngẩm. Người dân cần cải thiện điều kiện sống một cách thực sự chứ đâu cần những thứ viển vông, xa hoa, bề ngoài, tốn tiền, không thiết thực.

Nói chuyện với mẹ về ngày xưa, cái thời không nóng như bây giờ, khi ấy nhà mình lại ở Thái nguyên, nhà tập thể cấp 4, nhà mình ở đầu nhà nên đầu hồi và đằng trước là vườn rộng rất mát. Bây giờ mẹ ở cùng anh chị ở Hà nội, nhà hộp nhà nọ gần sát nhà kia, mùa hè phải có điều hòa mới đỡ nóng, mất điện là chịu cực. Nắng nóng ít mưa kéo theo sông cạn nước không đủ chạy tuốc bin thủy điện, vậy là mất điện. Ngày xưa mất điện không phải chuyện ghê gớm, mình nhớ những đêm mất điện sáng trăng người lớn trẻ con ra hết ngoài bắc ghế chải chiếu chuyện vãn hát hò, gió đêm thổi về mát rượi.

Không nói về tương lai, hai mẹ con toàn nói chuyện ngày xưa, bao giờ cho đến ngày xưa, ngày xưa yêu dấu ngày xưa ngọt ngào...
Không muốn nói đến tương lai vì không muốn nhắc đến thời gian mỗi lúc một khắc nghiệt hơn, mẹ mỗi ngày mỗi già yếu, mẹ già như chuối chín cây, con thì ở xa và cũng đang tiến đến một tuổi già mà lòng khư khư ôm mãi một tâm trạng lâng châng không sao yên ổn được khi ở chốn xa xôi này.

Nhưng riêng có một chuyện thì thời tương lai được nhắc đến vui tươi đấy là chuyện về con trai, cháu trai ngoan của bà tháng chín năm học tới sẽ bước chân vào trung học (High school), riêng chuyện ấy thôi, còn thì chuyện nào cũng cũ...

29-6-2010

Tinh tế và cẩn trọng

Từ những buổi được Dr. L hướng dẫn sử dụng một số máy móc dùng trong thí nghiệm phân tích proteins (2D-electrophoresis-MS), tôi đã nghĩ đến một ngày nào đó tôi sẽ viết về bà. Tôi có ấn tượng thực sự về sự tinh tế và cẩn trọng trong khi làm việc của bà nhưng tôi không chỉ muốn liệt kê ra các chi tiết trong công việc đó một cách khô khan (khi viết nhật ký về công việc tôi viết đặc biệt khô khan, như thể một người khác vậy, không hề sến tí nào), tôi muốn viết về bà một cách mềm mại hơn, như là một nhân vật trong truyện chẳng hạn, dù chỉ để thỏa mãn ý muốn của tôi là nhìn bà theo một cách khác.

Ý muốn ấy của tôi có thể xuất phát từ việc quá mệt mỏi với những thí nghiệm dằng dặc, quá chán ớn những phòng lab đầy ắp trang thiết bị ít bóng người mà vui thú duy nhất của số người ít ỏi di động trong đó là có được những số liệu khô khan chết tiệt nào đấy, những số liệu này thì cứ ẩn hiện xa xa khiến họ phải miệt mài theo đuổi.

Thực sự có lúc tôi cũng rất say sưa nhưng có lúc tôi cũng muốn thoát khỏi đống thiết bị vây quanh để ngó vào chỗ nào có cuộc đời một tí, mạng mẽo chẳng hạn, ở đấy tôi có thể tán phét, trêu chọc ai đó, viết dăm câu thơ linh tinh, hứng chịu cả những vui buồn thị phi trên mạng... chỉ để cảm thấy có tí cuộc sống dù là cuộc sống ảo trong lúc chờ đợi máy chạy. Nền âm thanh của nhiều bài thơ tôi post lên forum là tiếng máy âm i thật khó quên.

Dr. L người thanh mảnh tuổi chừng hơn 50, chắc chắn hai ba chục năm trước bà rất xinh đẹp vì bây giờ những nét đẹp vẫn còn đấy dù có bị thời gian làm phôi pha, nghĩa là cũng hơi táo héo một chút. Sự kiêu hãnh của một thời xinh đẹp vẫn còn phảng phất khiến bà có một vẻ vừa hấp dẫn vừa từng trải rất dễ mến. Tiếng nói của bà vô cùng dịu dàng và nhẹ nhàng, không dài dòng quá cũng không ngắn gọn quá, như là tính đương nhiên của sự vừa phải, suối âm thanh thong thả lọt tai và đi vào ký ức rất dễ chịu. Tôi ngờ rằng bà có thể làm rất tốt nhiều nghề khác có liên quan đến nói năng diễn thuyết.

Tuy vậy, tôi cũng tự hiểu là bà rất cẩn thận khó tính, mọi thứ phải cực kỳ sạch sẽ tinh tươm, ngay cả khi tôi đã dùng cồn tẩy trùng những chỗ làm việc bà có lúc còn chưa yên tâm và tẩy trùng lại, thật là quá khó tính đi, nhưng làm thí nghiệm hóa sinh cẩn thận là không thừa nên tôi cũng hiểu được sự khó tính của bà.

Bà là người rất chính xác chuyện giờ giấc, nói chung hầu hết những người tôi biết ở trường tôi đều rất đúng giờ trừ một anh bạn Tàu hơi ất ơ hay muộn dăm mười phút đôi khi ở lớp. Mặc dù cũng có tên trong khoa Hóa Sinh trường tôi nhưng vị trí chính của Dr L là ở trường Y bên cạnh, bà quản lý hệ thống phòng thí nghiệm ở đấy, một số thí nghiệm trong nghiên cứu của tôi được thực hiện bên ấy. Bà thường hẹn tôi trao đổi ở văn phòng của bà trước khi làm việc. Phòng làm việc của bà gọn ghẽ và thoáng đẹp, một tủ tường rất lớn đựng toàn sách chuyên môn và các loại hồ sơ tài liệu, bàn làm việc rộng rãi. Trên tường treo một số tranh cảnh vườn cây của Nhật rất đẹp, có lần tôi cũng hỏi bà về những tranh này, bà nói bà rất yêu quý nước Nhật, bà kể nhiều chuyện về nước Nhật, tôi nghe chăm chú vừa phải, giá bà kể về Việt nam thì tôi chăm chú hơn nhiều. Tại sao lại không phải là VN nhỉ, tôi nghĩ luẩn quẩn như vậy lúc nghe bà nói chuyện, thằng con trai tôi cũng thích nước Nhật vô cùng, tôi thì chỉ thích Việt nam thôi, à bây giờ thêm Canada, thích vừa phải gần bằng VN.

Trong phòng thí nghiệm, bà giảng giải mọi điều tôi cần biết, bà cũng làm trước các động tác cho tôi xem để làm theo, tôi hiểu ý bà rất nhanh và làm theo chính xác cẩn thận, mọi thứ đều nhịp nhàng ăn ý. Bà rất cẩn trọng khi chạm vào thiết bị, như thể chúng có làn da biết đau vậy. Đầu tiên tôi nghĩ cảm nhận của mình hơi kỳ cục nhưng rồi mọi thứ diễn ra trước mắt khiến tôi không thể phủ nhận điều ấy. Có lúc tôi đã quan sát bàn tay của bà trước khi đeo găng, bàn tay nhỏ nhắn và dường như rất mẫn cảm khi chạm vào cái gì, ngay cả khi đeo găng vào, sự mẫn cảm vẫn còn đấy. Tôi bắt gặp một chút phản ứng rung nhẹ của bàn tay trước những thay đổi của máy, điều đó khiến tôi hơi sửng sốt như thể thấy bà làm việc trong dòng chảy của một tình yêu nào đó với cái máy vô tri này. Những buổi làm việc với bà đã xô đổ tận gốc rễ trong tôi thói quen vô tâm với máy móc, bà lắng nghe âm thanh của nó như thể bác sĩ nghe tiếng tim đập của bệnh nhân, tôi chưa biết một ai cẩn trọng và tinh tế như thế kể từ nhiều năm rồi làm việc trong phòng thí nghiệm.

Tôi yên lặng nhìn bà lau chùi từng chi tiết một của máy sau khi làm thí nghiệm với sự quan tâm tinh tế và cẩn trọng, như tình yêu, như thể khi tôi chọn lựa cẩn thận từng từ khi say sưa ngồi viết những câu thơ, bà cũng như tôi khi ấy làm việc đó với sự yêu thích say mê vô tư lự không hề bị ép buộc cũng như không phải vì tiền, một sự hết mình tự nguyện. Rồi tôi nghĩ không biết bao nhiêu năm tuổi xuân của bà đã trôi qua cho đến khi bà có được tình yêu này, sự rung động này, thứ tình yêu mà tôi chưa có được, gần như tôi chỉ muốn làm cho nhanh cho chóng để thoát ra ngoài trời hay chui vào mạng lẩn tránh sự hiện diện ngộp thở của lũ máy móc dụng cụ.

Dr. L khiến tôi cảm phục và suy nghĩ mãi dù tôi đã không gặp bà mấy tháng rồi, hiện tôi đã xong toàn bộ thực nghiệm và đang ở nhà viết luận văn. Tôi nghĩ về công việc trong phòng thí nghiệm nếu tôi lựa chọn như là một công việc suốt đời. Liệu tôi có yêu được nó mãi không, có thể nào như Dr. L đã yêu công việc của bà vậy. Có được tình yêu như vậy với công việc chắc chẳng bao giờ phải lên mạng thốt lên những câu chán đời rỗng tuyech nhỉ hay là viết mãi những câu thơ ba lăng nhăng. Có khi tôi cũng phải dần dần bớt vào mạng thôi. Hiện giờ thì tôi chỉ nghĩ được đến đấy, để xem thế nào. Cảm ơn bà, Dr. L.

PS: Tự nhiên tình yêu với nước Nhật của Dr. L khiến tôi nhớ đến bộ phim Nhật có tên Người gác tàu, kể về một người gác tàu yêu quý và gắn bó với công việc của mình cho đến khi chết, dù chuyện gì xảy ra cũng không bỏ vị trí, thật là một tình yêu công việc đáng khâm phục.